Een Spoor In De Tijd

Van tondeuses tot auto’s … zijn hele leven al is Bernard Van Ormelingen (23) gefascineerd door mechaniek. Zijn grootvader baatte een garageatelier uit in Hulsonniaux nabij Dinant en toen de kleine Bernard – bijgenaamd ‘Bernies’ op een dag in het ouderlijke huis een antiek zakhorloge ontdekte, raakte hij er zo door gefascineerd dat hij begon te fantaseren over hoe het zou zijn om het zelf te kunnen restaureren.

Sindsdien loopt het succesverhaal als een trein. Bernard studeerde horlogemaker aan het IATA in Namen en volgde tegelijkertijd een opleiding guillochering en gravure bij meester-graveur Alain Lovenberg in Durbuy. Op zijn 18e hield hij zijn eigen bedrijf ‘Bernies’ boven de doopvont. Intussen zijn we vijf jaar en een stage als guillocheerder bij Alain Lovenberg en Jaeger-LeCoultre verder en zijn de met de hand geguillocheerde Aris Arti-horlogemodellen van Bernies te koop bij Maison De Greef in Knokke en Brussel. “Eigenlijk ben ik toevallig bij het ambacht van guillocheerder uitgekomen”, vertelt Van Ormelingen. “Tijdens mijn opleiding als graveur zag ik in de hoek van de kamer een in onbruik geraakte machine staan met een pot bloemen op. Toen ik Alain om meer details vroeg, maande hij me aan de guillocheerdraaibank uit te proberen. De rest is intussen geschiedenis. Intussen heb ik zelf guillocheerdraaibanken van tussen de periode 1900 en 1912 aangekocht en mijn bedrijf verder uitgebouwd. En hier sta ik dan met mijn verschillende horlogemodellen Aris Arti, wat in het Latijn de ‘kunst van de techniek’ betekent.”

VERGETEN AMBACHT

Guillochering is een graveertechniek die reeds sinds de 16e eeuw wordt gehanteerd om adembenemende patronen te bewerkstelligen, die enerzijds het licht op een prachtige manier weerkaatsen, maar die bijvoorbeeld ook de leesbaarheid van de wijzerplaat vergroten.

“Bij Alain Lovenberg leerde ik de traditionele methode van guillochering met de hand met een vaste burijn”, vertelt Van Ormelingen. “Vandaag werk ik met een guillocheerdraaibank. Dat ik – zoals de andere weinige guillocheerders die dit ambacht nog uitoefenen – met een guillocheerdraaibank werk om de motieven op de wijzerplaat aan te brengen en dat onze guillochering als honderd procent manueel wordt beschouwd, lijkt misschien een contradictio in terminis, maar daar is een duidelijke reden voor.

Een ganse wijzerplaat volledig met de hand guillocheren, zou nooit een mooi regelmatig patroon genereren en dat zou zich meteen in de lichtweerkaatsing reflecteren. Daarom werk ik met een handbediende guillocheerdraaibank, waarmee het nog steeds een kunst is om steeds dezelfde druk op het edelmetaal te genereren. Met de lijnen die we op de wijzerplaat guillocheren (‘rose engines’ voor cirkelvormige en bochtige patronen, ‘straight-line machines’ voor de rechte lijnen) breng ik de spiraal van de tijd als motief op de wijzerplaat tot leven. De lijnen worden herhaald, gecombineerd, gekruist om zo een veelvoud aan geometrische motieven te creëren. Door de manier waarop de machines draaien, brengen ze de charme of vergeten ambachten van weleer weer tot leven.”

MASSIEF ZILVER

“Al mijn wijzerplaten zijn trouwens van massief 925 zilver (al dan niet zwart gerodineerd of wit gemaakt) omdat zilver nu eenmaal makkelijker te graveren en guillocheren is dan messing”, vertelt Van Ormelingen, die voor de ontwikkeling van zijn horlogekasten en horloges samen werkt met de onafhankelijke Zwitserse prototypist Julien Tixier. Zijn signatuur vind je op het horloge terug in de vorm van het symbool ‘π’, de Griekse letter ‘pi’. Verder zijn alle horloges uitgerust met een automatisch (naargelang de complicatie gemodificeerd) Zwitsers Sellita-gangwerk en verpakt in een massieve kist in Waalse eik, vergezeld van twee extra polsbandjes van het Belgische Atelier De Griff en een tool om makkelijk van bandje te kunnen wisselen. Bernard heeft zijn concept duidelijk goed doordacht. “Online verkoop ik niet”, vertelt Van Ormelingen. “Klanten komen bij mij in het atelier kijken hoe hun horloge wordt gemaakt. Passie en savoir-faire delen, dat is mijn ding. Mijn horloges zijn voor mij ook een manier om een spoor in de tijd na te laten. Tijd is tenslotte iets heel bijzonders. We zien de tijd niet, maar ondergaan hem wel. Tijd passioneert me en de horlogerie is voor mij de manier om die tijd die voorbijgaat te symboliseren.”

TE KOOP BIJ MAISON DE GREEF IN KNOKKE EN BRUSSEL, MARCHAL IN LUIK EN MACAU, TAIPEI EN HONGKONG.

BERNIES-WATCHES.COM