‘Koningen, artiesten en filmhelden komen en gaan, maar het Casino van Knokke-Heist blijft steeds bestaan’. Het zou zomaar op een tegeltje gedrukt kunnen staan in de statige ontvangsthal van het iconische gebouw langs de Zeedijk. Sinds afgelopen zomer bestaat Grand Casino Knokke precies 90 jaar. Een feestje in mineur, maar daarom niet minder historisch. Knokke Actueel blikt graag terug op negen decennia Glitter & Glamour.
Frank Sinatra, Nat King Cole en Jacques Brel. Ray Ventura, Maurice Chevalier, Tino Rossi, Josephine Baker en Edith Piaf: ze passeerden, net als duizenden andere muziek- en filmgoden, de rode loper. Ja, het Casino van Knokke was een mondaine aangelegenheid met in de namiddag ‘thé dansant’ en ’s avonds tijd voor internationaal cabaret, opera, concerten en recitals. En iedereen in Knokke-Heist profiteerde er dapper van mee. Tot op de dag van vandaag nog altijd …
DROOMSTART
De teletijdmachine flitst ons terug naar 1923. Joseph Nellens, telg van het bekende geslacht dat decennialang de macht uitmaakt in het Knokse vastgoed, heeft een natte droom. Hij wil zijn gemeente een heus casinogebouw schenken.
Hij engageert daarvoor de Antwerpse bekende architect Léon Stynen (1899-1990). Het Casino was zijn eerste volwaardig modernistisch bouwwerk. Nellens, een entertainer hors categorie, organiseert op de feestelijke opening een groot galaconcert waarbij de hele beau monde van Knokke en WestVlaanderen aanwezig is. Het Casino kon zich geen mooiere start wensen, …
PRIORITEIT VOOR UITBREIDING
Het Casino zette Knokke-Heist meteen op de kaart. Lang zou stichter Joseph nochtans niet van zijn project kunnen genieten want in 1934, amper 11 jaar na de grote ouverture, overleed de man op jonge leeftijd. Zoon Gustave was de aangewezen opvolger en die schoof meteen de bouwpromotie naar de achtergrond om zich volledig op het beheer en verdere uitbreiding van het Casino te storten.
Dat loonde, want de speelzaal verhandelde in 1936 al meer dan 6 miljoen frank. Om één en ander in z’n perspectief te plaatsen: 150.000 euro per jaar zou dat vandaag betekenen.
CASINO WORDT BUNKER
De natte droom van Gustave was om ook internationale topartiesten naar zijn Casino te halen en een instroom van Nederlanders en Fransen op gang te brengen. En of dat lukte: heiligverklaring was makkelijker te bekomen dan een kaartje voor een concert van Frank Sinatra, Nat King Cole en Jacques Brel. Boekingskantoren werkten zich uit de naad om balletten, concerten en poëzieavonden, filmfestivals, studentenbals en televisieoptredens in het Casino door te laten gaan. Ook tijdens de wintermaanden kwam het publiek daardoor naar Knokke-Heist. Voor Gustave het sein om het Casino het hele jaar door te openen.
NIEUWE STRATEGIE
Na het overlijden van Gustave (1971) namen de beide zonen, zakenman Jacques en kunstschilder Roger Nellens, de fakkel over. Op die manier hield de naam Nellens de familietraditie in eer. Niet meer voor lang. Beide zoons werden geconfronteerd met de beperkte capaciteit van de zaal (800 zitplaatsen) waardoor grote artiesten niet meer te betalen waren. Het kwam tot een overname door de Franse groep Partouche en werd nadien gerund door de familie Michiels van Napoleon Games die het Casino een nieuw elan gaven.
Daar zat een strategie achter want de Belgische wet maakte kansspelen op internet enkel mogelijk voor bedrijven die ook een fysiek casino bezaten. Daarmee was de rol van het Casino mooi afgelijnd. Iemand die in die periode nauw betrokken was, is Charly Theeuws van ‘Number One’: “Van 1976 tot 2002 maakte ik zowat alle hoogtepunten mee. Het was de gouden tijd van het Casino met als hoogtepunten de exposities van Botero en natuurlijk die van Magritte, de laatste in het rijtje. Veel kom ik niet meer in het Casino. Eén keertje per maand ga ik er met enkele vrienden nog eens eten, maar het nachtleven is niet meer besteed aan mij”, aldus Charly.
HA, DE KNOP
Eén van de personen die een enorme bijdrage leverde aan de hoogstaande culturele activiteiten en hiermee het Casino Knokke haar glorieperiode bezorgde, was ongetwijfeld artistiek directeur Staf Knop. In zijn boek ‘Ik herinner mij’ blikte hij terug op zijn contacten met beroemdheden, het Casino en hotel La Réserve in Knokke-Heist. De slow die hij danste met Brigitte Bardot, de herinneringen aan de artiesten en het eigen programma op de lokale omroep in Knokke-Heist. Met de dood van Staf, twee jaar geleden, verdween een laatste stukje legende. Het Fort Sint-Pol in Knokke-Heist, het kunstdomein van Roger Nellens, was ook al de laatste ‘stronghold’ van de familie en kwam in de handen van ondernemer Bart Versluys.
ALLERLEI LEUKE WEETJES
Het Casino werd in een recordtempo van één jaar gebouwd.
De wereldberoemde kroonluchter bevat 22.000 stukjes Venetiaans kristalglas uit Murano en weegt 6 ton.
Elk jaar opnieuw kost de grote schoonmaak van de luchter aan een ploeg van 10 mensen 3 weken werk.
Tot voor de Tweede Wereldoorlog was het Casino slechts vier maanden per jaar open.
De grote feestzaal werd tijdens WO2 gebruikt als ontspanningsruimte voor de Wehrmacht.
In 1955 werd de stijl van het Casino volledig heraangepast met gevels in Franse steen.
In 1972 zong Mireille Mathieu het vernieuwde Casino in met een prachtig concert.
Destijds bevond zich de muurschildering van Keith Haring, met het kansspel als thema, aan de trappenzone in de bovenhal.
In 2009 werd het Casino vastgesteld als bouwkundig erfgoed van Vlaanderen, maar is niet beschermd.
50 jaar na zijn overlijden komt René Magritte weer tot leven met een bijzonder figurentheater.
Dit artikel komt uit ons magabook Knokke Actueel Issue 31.
Journalist: Mario De Wilde