Smeltende ijskappen, overstromingen, bosbranden, … tegenwoordig staat de berichtgeving bol van de gevolgen van de opwarming van de aarde. Maar er zijn ook minder zonneklare consequenties. Wat als we binnenkort geen wijn of champagne meer kunnen drinken zoals we dat gewoon zijn? De kans dat het zo ver komt, als we niet stevig ingrijpen, is reëel. Om dit in de verf te zetten, ging champagnehuis Maison Ruinart in zee met de Argentijnse, hedendaagse kunstenaar Tomás Saraceno. Het resultaat is de permanente installatie Movement gecreëerd met ‘Aerocene for Ruinart’.
“Een klimaatopwarming van slechts 1°C verstoort reeds het natuurlijke rijpingsproces van de druif en kan zo een enorme impact hebben op de textuur en aroma’s van onze wijnen”, steekt Frédéric Panaïotis, keldermeester bij Maison Ruinart, van wal. “Sinds enkele jaren rijpen de druiven in de champagnestreek sneller en begint de oogst steeds vroeger op het jaar. In dertig jaar is de gemiddelde temperatuur met 1,3°C gestegen. Het is het symptoom van een bredere, wereldwijde klimaatcrisis die duidelijk enkele geneugten des levens kan fnuiken. Ons perceel met blauwe Pinot meunier-druiven bleef vorig jaar gespaard van vorstschade, maar enkele hoger gelegen wijngaarden tekenden een verlies van maar liefst 80 procent op. Gelukkig heeft Maison Ruinart voldoende vaten wijn op voorraad om zo’n rampjaar te overleven, maar een tweede keer zou het onze dood betekenen.”
Het is dus overlevingsdrang die Maison Ruinart ertoe aanzette om enerzijds het milieu actief te gaan beschermen door middel van duurzame wijnbouwpraktijken die de biodiversiteit bevorderen. Anderzijds wilde Maison Ruinart de problematiek aankaarten bij het bredere publiek. Daarom ging het in zee met Tomás Saraceno, geëngageerd kunstenaar en bedenker van concepten als ‘Aerocene for Ruinart’ die kunst met sociale en levenswetenschappen combineren.
LIEFHEBBERS KUNNEN ZELF MET AEROCENE AAN DE SLAG.
DANSEN OP LUCHTSTROMEN
Een zwart voorwerp doorklieft de lucht. Op het ritme van de luchtstroming danst het op en neer. De ene keer dreigend, dan weer lieflijk. Het is geen gewone ballon en ook geen gasballon. Het is Aerocene. De ene keer heeft het de vorm van een kegel, wat later meer van een gebogen driehoek of een vlieger. Enkele minuten ervoor hebben we de enorme zwarte luchtzak uit zijn rugzak mogen halen. We vulden hem met lucht door hem open te houden en snel heen en weer te lopen tot Aerocene zo krachtig werd dat hij ons bijna de lucht in trok. Een verschil van 1°C tussen de lucht in Aerocene en de lucht erbuiten is voldoende om de luchtzak in beweging te zetten. “Zou het niet fantastisch zijn dat we ons door middel van Aerocene op aarde zouden kunnen verplaatsen? ”, droomt Tomás Saraceno luidop. “Een nieuwe manier van leven en met elkaar omgaan, los van fossiele brandstoffen in een nieuw tijdperk Aerocene – het tijdperk van lucht. Tomás’ droom zal waarschijnlijk een utopie blijven maar moet intussen wel ons bewustzijn inzake de milieuproblematiek aanwakkeren. “De bewegingen die de ballon in de lucht maakt, vormen een uniek spoor dat een augmented reality aëroglifische sculptuur creëert, ‘Movement’ genaamd. Bezoekers van domein Maison Ruinart kunnen deze digitale sculptuur vanaf nu (enkel ter plekke) bewonderen via de Aerocene App. Een stalen constructie die de luchtchoreografie Movement evoceert, zal in het voorjaar van 2022 op het domein van Ruinart worden ingehuldigd.
Van het eerste kunstwerk – een werk van de Tsjechische Jugendstil-kunstenaar Alphonse Mucha in 1896 – tot de huidige steun voor artistiek talent, het oudste champagnehuis ter wereld heeft altijd al een sterke band gehad met hedendaagse kunst. In 2029 mag Maison Ruinart maar liefst driehonderd kaarsjes uitblazen. Om dit te vieren, zullen tot het eeuwfeest in het hart van het historische domein van Maison Ruinart tien kunstwerken worden geïnstalleerd. De permanente installatie Movement gemaakt door Tomás Saraceno met Aerocene voor Ruinart, is één van die tien werken.
Dit artikel komt uit ons magabook KNOKKE Talks. Issue 02 (winter vibes 2022).
Journalist: Anja Van Der Borght