Cart 0
In grand café en fine dining restaurant Madonna van het KMSKA ontmoeten we museumdirecteur Carmen Willems. Knokke Talks. is benieuwd hoe zij met haar team van 130 medewerkers een heel divers en internationaal bezoekerspubliek naar het KMSKA aantrekt sinds de heropening drie jaar geleden.
ZEVEN EEUWEN KUNST
Het begin van de KMSKA-kunstcollectie gaat terug tot 1382 en de Antwerpse Sint-Lucasgilde die schilders, beeldhouwers, glazeniers, borduurwerkers, gouden zilversmeden groepeerde. De grote Rubenscollectie dankt het KMSKA onder meer aan die SintLucasgilde, waarvan Rubens secretaris en eredeken was.
Carmen Willems: “Onze collectie is eclectisch en verscheiden. Ze omvat zeven eeuwen kunst: van Vlaamse Primitieven tot modernisme, maar ook hedendaagse kunst. Wereldberoemde meesters.
De meest omvangrijke en belangrijke collecties van James Ensor en Rik Wouters. Niet minder dan 111 werken maken deel uit van de Topstukkenlijst van Vlaanderen. We staan in voor het behoud, beheer en de uitbouw van onze kunstcollectie, die internationale uitstraling heeft en gerust gezien mag worden naast de collecties van het Louvre, het Prado of het Rijkmuseum. Maar KMSKA is nog zoveel meer.
We zijn het enige museum in Vlaanderen met een wetenschappelijk statuut en doen wetenschappelijk onderzoek naar de werken, gebruikte technieken, kleur en beeldtaal. Onze bibliotheek en archief ondersteunen het kunsthistorisch onderzoek. We hebben een open restauratieatelier waar onze restauratoren regelmatig in gesprek gaan met bezoekers.”
OP NACHTREIS MET HANS OP DE BEECK
De interne KMSKA-programmatiecommissie zet ook tal van tijdelijke tentoonstellingen op de affiche. “Onze eigen collectie is altijd het vertrekpunt om te bepalen met welke kunstenaars we een tijdelijke expo kunnen opzetten. Zo neemt Hans Op de Beeck nog tot 17 augustus de bezoeker in ‘Nachtreis’ mee op een bijzondere wandeling door een mysterieus en poëtisch droomlandschap”, zegt Carmen Willems.
Hans Op de Beeck (°1969) is een kunstenaar van eigen bodem die internationale bekendheid geniet. Maar zoals wel vaker het geval is, was hij ‘geen sant in eigen land’.
“Zo’n drie jaar geleden gingen we op atelierbezoek bij Hans. Zijn wonderlijke wereld vertoont veel raakvlakken met oude en moderne meesters. In België is dit zijn eerste solo expo.
De ongeveer 40 monochroom grijze sculpturen lijken wel met as bedekt. De verstilde beelden nodigen uit om verder te denken dan de oppervlakte, om je onderbewuste te verkennen en om troost te vinden.”
TENTOONSTELLINGEN VANAF NAJAAR 2025
Van 4 oktober 2025 tot 11 januari 2026 is er de tentoonstelling ‘Betoverend modernisme’.
Die focust voor het eerst op de betekenisvolle positie die de Antwerpse kunstenares Marthe Donas – naast haar toenmalige partner, de Oekraïense beeldhouwer Alexander Archipenko, en samen met het kunstenaarscollectief La Section d’Or – innam in de internationale avant-garde na WO I.
Nog op het programma staat ‘Magritte, La Ligne de Vie’ (november 2025 tot 22 februari 2026).
Carmen Willems: “In 1938 gaf René Magritte in dit museum een lezing over de oorsprong en ontwikkeling van zijn kunst en de surrealistische beweging in België met als titel ‘La Ligne de Vie’. Dat deze expo grotendeels parallel loopt met die rond Marthe Donas is geen toeval. Beide tentoonstellingen vertegenwoordigen twee verschillende richtingen binnen het modernisme.”
Voor een overzicht van lopende en geplande expo’s: www.kmska.be/nl/overzicht/tentoonstellingen.
KMSKA LAAT OP DONDERDAGAVOND
Met tal van avondactiviteiten op donderdagavond maakt het museum kunst toegankelijk en weet het ook niet-kunstkenners te bekoren.
Carmen Willems: “In september hernemen we onze slow art tour op donderdagavond. Een museumgids begeleidt je om samen met anderen één bepaald kunstwerk aandachtig te bekijken en in dialoog te gaan. Met ‘Radio Bart’ duik je nog dieper in een kunstwerk. Een blinde gids gaat met bezoekers in gesprek en laat hen naar kunst ‘anders kijken en meer zien’. En dit zijn maar enkele voorbeelden van het DNA van het nieuwe KMSKA. Kunst brengt emoties teweeg, zet aan tot kritisch denken. Het museum wil je bij het nekvel grijpen zodat je die beleving mee naar huis neemt. Dan praten mensen erover en halen ze anderen over om ook het KMSKA te bezoeken. Dat is de beste reclame.”
Een overzicht van activiteiten vind je op www.kmska.be/nl/overzicht/onze-activiteiten.
PARTNERSHIPS EN COLLABS
KMSKA heeft een eigen ondernemersclub: Club Fouquet. “Vanaf 10.000 euro per jaar kunnen bedrijven hun naam verbinden aan ons museum en actief de programmatie en projecten steunen. Wij verzamelen de leden 3 maal per jaar voor een exclusieve activiteit en ontmoeting met elkaar. Het mooie is dat ook ondernemers die aanvankelijk niet direct iets met kunst hadden door die bijeenkomsten intussen kunstlie´ebbers zijn geworden”, zegt Carmen met enige fierheid.
KMSKA ging eveneens exclusieve participatieprojecten met creatievelingen aan o.m. de parurecollectie met Wouters & Hendrix (Knokke Talks. winter 24). “De komende jaren willen we dergelijke collabs een meer structurele inbedding geven in onze werking. Recent creëerde geurenkunstenaar Laura de Coninck een eau de parfum dat de ziel van ons museum vangt. Geïnspireerd door Vlaamse Meesters, de unieke architectuur en het schildersatelier biedt deze geur een nieuwe zintuigenprikkelende kunstervaring.”
Dit artikel komt uit ons magabook KNOKKE Talks. Issue 09 (summer vibes 2025). Te bestellen in onze webshop of gratis online beschikbaar om te lezen.
Journalist: Violet Dhont
